Zo nu en dan heb ik de neiging weer eens wat simpels te bouwen waarvan bekend is dat het werkt. Dat was nu ook weer het geval toen ik op een artikel van de Amerikaan K5DH terecht kwam,
Hij bouwde een zender die er een beetje "jaren 50 " uit zag. Nu hoefde dat van mij niet helemaal, maar een wat ouderwetse look vond ik ook wel mooi.
Dus eerst maar eens een proefopstelling gemaakt om te zien of het allemaal werkte en met wat kleine wijzigingen was het resultaat niet slecht. De opstelling van de componenten heb ik grofweg over genomen, maar wel met het idee dat er een voeding op moest komen. Uiteindelijk heb ik alles op één chassis kunnen plaatsen en daarna kwamen de uitdagingen....
Met het volgende resultaat:
Door op de afbeeldingen te klikken worden ze in een apart venster vergroot weer gegeven.
Dit is dus het kastje geworden. De beschrifting moet nog aangebracht worden.
Vooraanzicht van deze krachtpatser.
Onder links de net-schakelaar met pilot-lamp. Dan de hoogspanningsschakelaar (dikke 800 Volt), dan de seinsleutel-ingang. Rechts daarvan de hoofdtelefoon-aansluiting, deze geeft de site-toon bij het seinen en het ontvanger-signaal bij aangesloten ontvanger. Rechts de kristal-houder. Dan de keuze-schakelaar X-tal of VFO met daarnaast de BNC voor het VFO-signaal.
Links boven de PA-Tune afstem-C met daar onder de Loading-C. De meter in het midden geeft de anodestroom van de 807 aan en de meter rechts kan omgeschakeld worden naar output-meting of naar drive. Met de knop daar onder wordt de parallel-kring in de anode van de oscillator afgestemd (drive).
De twee meters van Chinese afkomst. Splinternieuw en ze zien er best wel professioneel uit. Er zit geen afluisterapparatuur in. Wel een shuntweerstand in de 200 mA-meter. Op een gegeven moment sloeg deze meter wild uit, er kwam geen vermogen meer uit de zender en ik dacht dat er wat met het zend/ontvang-relais was. Zoeken en nog eens zoeken. Niet te verklaren totdat Bart ( een medeknooier) zei: "Oooh, dat is een kapotte shuntweerstand". Nooit aan gedacht. Dus uitgerekend en gemeten wat een buitenboord-shunt ongeveer moest zijn en ik kwam op ca. 1,5 Ohm. Die er over gezet en inderdaad het werkte allemaal weer.
Een soortgelijke meter maar eens uit elkaar gehaald en zie:
Dit is de originele shunt-weerstand van 1,5 Ohm. Wanneer je daar 200 mA door stuurt komt er 0,06 Watt vrij. Je zou zeggen dat een 1/8 Watt weerstand dat moet kunnen hebben. Bij mij sneuvelde de weerstand wel. Uit voorzorg heb ik deze er ook maar vast uitgeknipt en een opmerking op de meter geplakt dat er geen interne shunt in zit. De rechtse meter is een 1 mA type, die werkt wel goed en heeft geen shunt.
Tot zo ver de avonturen met de meter.
Om het geheel er wat echter uit te laten zien werd het front bewerkt met zwarte Wrinkle-lak (krimp-lak). Hij zou eigenlijk nog twee keer moeten worden overgespoten, maar helaas de spuitbus is leeg.
Omdat er toch wel hoge spanningen aanwezig zijn leek het mij ook verstandig een kast om het geheel te bouwen. Van enige stukken knetterhard aluminium en wat afvalstukken van een oud medisch apparaat
heb ik een kast in elkaar gezet. Zelfs met een deksel die scharniert want je moet toch ook de spoelsets kunnen verwisselen. Daar over later meer.
Het geheel met geopende klep.
De achterkant met LF-in voor het aansluiten van een ontvanger zodat aan de voorkant bij key-up de ontvanger te horen is via de koptelefoonuitgang aan de voorkant.. Echte "Break-in". Dan het antenne-aansluiting voor de ontvanger. Natuurlijk de aansluiting voor de antenne en zelfs een net-zekering en een wat ielig net-snoertje.
De afgenomen kap die met slechts vier schroeven bevestigd is en toch voldoende vast zit.
De achterkant met links de side-toon generator met ECC83 die ongeveer 800 Hz produceert, dan een neon-stabilisator, een OD3, die zorgt voor een constante spanning van 150 Volt op de oscillator. De LF-generator wordt met 400 Volt gevoed. De grijze behuizing in het midden is de afvlak-smoorspoel voor de 400 Volt. Echt nodig is die niet, maar hij zat er al op voor dat ik op het idee kwam dat het eigenlijk niet hoefde. Dan rechts de voedingstrafo met spanningen van 2 x 280 Volt 250 mA, 6,3 Volt en 50 Volt.
Aangezien de trafo alleen maar een 220 Volt aansluiting heeft zijn de uitgangsspanningen wel wat hoger bij een netspanning van 230 Volt. Dus de gelijkrichte hoogspanning bedraagt wat meer dan 400 Volt en de gloeispanning was 7,5 Volt. Dat is toch wat aan de hoge kant en ik heb een serieweerstand in het gloeicircuit geschakeld zodat de spanning keurig 6,3 Volt is. De 50 Volt was na gelijkrichting ook wat aan de hoge kant voor 48 Volt-relais ( Zend/ontvang-omschakeling) dus daar heb ik ook een serieweerstand in geplaatst om de zaak heel te houden.
De rechter zijkant met de 6AG7 als master-oscillator. Een afstem-C van 150 pF is prima voor de afstemming van de anodekring van deze buis. Rechts weer de ECC83 van de side-toon-productie.
De linker kant. Weer de voedings-trafo met rechts onder de parallel-schakeling van vele weerstandjes die in serie staan met de gloeistroomleiding. Deze worden redelijk warm, maar dat doen buizen ook. Dan onder de loading-afstem-C van 2 x 500 pF. en boven een afstem-C van 150 pF voor de PA-tuning.
Onder bij de groene draadjes de op de kop gemonteerde twee 48 V. relais voor de zend/ontvang omschakeling.
Bovenaanzicht, in het midden de PA-buis, een 807 . De anode wordt gevoed via een vertikaal gemonteerde HF-smoorspoel. Verder is er nog een anti-parasitair oscilleren-spoeltje aangebracht. De koppeling van de anode naar het PI-filter gebeeurt met een 680 pF 2 kV -condensator. Verder zijn de twee spoelen zichtbaar met trekhaakjes.
Het onderaanzicht. Toen alleen de Master-oscillator en de eindbuis er op zaten zag alles er heel mooi en overzichtelijk gebouwd uit. Door het toevoegen van allerlei andere ( in mijn ogen noodzakelijke) attributen is het toch wat chaotisch geworden. Het verdient geen schoonheidsprijs maar ik ben bang dat wanneer ik het weer heel mooi opbouw de zaak niet meer werkt. Zo iets heet "ervaring". Onder het kleine printje( rechts boven ) bevinden zich de afvlak-elco's van ieder 47 muF en de gelijkrichtdiodes. Aanvankelijkhad ik hier elco's van 680 muF gebruikt. Levensgevaarlijk, met een bleederweerstand van 150 kOhm duurde het eeuwig ze te ontladen. Reken erop dat deze handgranaten bij 800 Volt een behoorlijke lading Joules in zich heeft. Deze condensatoren zijn meer geschikt voor een flitsapparaat. Dus deze heb ik vervangen. Verder is alles vrij standaard en niet erg opwindend. Voor de spoelen heb ik 807-voeten gebruikt, vijf-pens, die zijn uitermate geschikt voor allerlei spoelen.
De spoelen voor vlnr. 80 mtr, 40 mtr. en 30 mtr. Links steeds de oscillator-spoel en rechts de PA-spoel. Ik heb bij sommigen de spoel op 32 mm. PVC-buis gewikkeld. Dat was eigenlijk niet nodig, op de buisvoet had het ook gepast . Dat heb ik dan ook bij de 40 en 30 meterspoelen gedaan. Toch heb ik hier ook stukken PVC-pijp opgelijmd ( met seconden-lijm). Daar bovenop nog deksels gelijmd met een trekhaakje erop om ze gemakkelijker uit de voet te trekken en er in te stoppen. Het ijzerwerk komt niet in de spoel en heeft dus geen invloed op de werking. Nu nog een plankje waar de niet ingebruik zijnde spoelen kunnen worden gestoken maken zoals vroeger voor een set honingraat-spoelen.
't Ja, dat zijn veel 807 voeten. Met het schaamrood op de konen moet ik bekennen dat ik er vier 807's voor opgeofferd heb. Weliswaar de slechte soort zonder afscherm-kapje onderin. En twee exemplaren die niet optimaal meer waren. Nou ja, 807's zijn niet zo gewild bij de audio-freaks dus nog prima betaalbaar en ik heb er nog genoeg. Tot zo ver de belevenissen met deze uitstekende zender.
Met de spoelset voor 40 meter kan ook nog de 60 meter-band gewerkt worden. De eerste verbindingen zijn al gemaakt en het "tjoepen" valt ook erg mee, het is vrijwel niet te horen en een beetje mag wel vind ik. Binnenkort zal ik het volledige schema tekenen, voorlopig moet U het doen met de oorspronkelijke opzet van K5DH.
In de bijlagen vindt u de pdf van het complete verhaal van deze Amerikaan. Misschien een aanleiding om zelf ook weer eens de soldeerbout ter hand te nemen.
Dit soort dingen geeft meer voldoening dan een kant en klare transceiver. Het uiteindelijke schema van de zender volgt binnenkort.
De volgende taak is het maken van een simpele ontvanger voor deze zender.
Bijlage:
Het artikel met foto's van de door K5DH gebouwde set in pdf.